سلام

اول، عید میلاد رسول رحمت، حضرت محمد، صلوات الله علیه و آله، را به شما تبریک می گویم.

از وقتی در کامنتهای شما، شوق آشنایی با برخی موضوعاتی را که مورد علاقه ام هستند و تا حدی با آنها آشنایی دارم، دیدم در این فکر بودم که چند کتاب (و فیلم) را به شما معرفی کنم. امروز که متوجه شدم جدی هستید، خودتان دست به کار شده اید و دو تا از کتابهای شهید آوینی را خوانده اید، بر خودم لازم دیدم که فکرم را عملی کنم. ایمیل شما را ندارم، پس تنها راه معرفی این کتابها (و فیلمها)، همین وبلاگ است. البته این کتابها و فیلمها به نظر من آنقدر مهم و عزیز هستند که مطالعه و دیدن آنها را به دیگر خوانندگان وبلاگ هم توصیه کنم. بعضی از آنها را شاید تا به حال به بیشتر از ده نفر هدیه داده باشم.

فقط قبل از فهرست کردن نام کتابها به دو نکته اشاره می کنم:

۱-بعضی از این کتابها را من هفت هشت ده سال پیش و بلکه در زمانی دورتر خوانده ام و «شاید» در آن شرایط سنی و زمانی اثری بر من داشته اند که اگر حالا دوباره آنها را بخوانم چنین اثری نداشته باشند. البته این نکته را در حد «شاید» می گویم و بعید می دانم که با مطالعه دوباره، نظرم چندان تفاوتی با قبل داشته باشد.

۲- بیشتر این کتابها را می توانید از کتابفروشی نشر معارف (خیابان انقلاب اسلامی، زیر پل کالج) و کتابفروشی انتشارات روایت فتح (خیابان شهید قرنی، بالاتر از میدان فردوسی، سمت راست) خریداری کنید. و اما کتابها:

الف) در مورد شهید آوینی:

اندیشه های شهید آوینی به خصوص در زمان طرح آنها، بسیار خلاف معمول بوده اند. شاید هضم و پذیرش اندیشه های آوینی، حتی برای بسیاری از مذهبی ها و حزب اللهی های دوآتشه که آشنایی با فضای فکری او ندارند در مواجهه اول مشکل باشد. من اگر بخواهم کسی را با آوینی آشنا کنم ترجیح می دهم اول مطالعه سه چهار تا کتاب و ویژه نامه و فیلم را که درباره زندگی و اندیشه آوینی تولید شده اند توصیه کنم. فردی که با فضای فکری آوینی آشنایی نداشته است، بعد از مطالعه این کتابها و ویژه نامه ها، با نگاه همدلانه تری کتابهای او را خواهد خواند و بهتر می تواند درک کند که او چه می گوید.

۱- همسفر خورشید: این کتاب به کوشش علی تاجدینی و توسط نشر قبله به مناسبت اولین سالگرد شهادت آوینی منتشر شده است. من این کتاب را در سال ۱۳۷۳ خواندم و راستش را بخواهید تا حد زیادی با همین کتاب، شیفته آوینی شدم. اگر اشتباه نکنم تا به حال چند نوبت چاپ شده است.

۲- فیلم مستند «مرتضی و ما»: این فیلم را کیومرث پوراحمد اگر اشتباه نکنم در همان سال شهادت سید مرتضی آوینی (۱۳۷۲) ساخته است. خوشبختانه موسسه روایت فتح در قالب سی دی آن را منتشر کرده است و در بازار موجود است. فیلم دیدنی ای است. (البته این فیلم را هم حول و حوش سال ۱۳۷۳ دیده ام و به تازگی آن را ندیده ام.)

۳- تا به حال چند ویژه نامه در قالب مجله و روزنامه در مورد آوینی منتشر شده که در مراسم های سالگرد ایشان توزیع می شده اند که بعید می دانم بتوانید آنها را پیدا کنید. (مگر اینکه خودم به نحوی آنها را به شما برسانم). اما ماهنامه سوره (ماهنامه ای که شهید آوینی، موسس و سردبیر آن بود) در دوره جدید انتشارش و مخصوصا در شماره های ۱ تا ۳۰ این دوره (یعنی دوره سردبیری وحید جلیلی) به تناوب، مقالات و مصاحبه های خواندنی و خوبی در مورد آوینی منتشر کرده است که می توانید با کمی حوصله در این آدرس اینترنتی آنها را پیدا کنید:

 http://www.iricap.com/magissuelist.asp?magid=4

(داخل پرانتز: به طور کلی مطالعه ماهنامه سوره به سردبیری وحید جلیلی – یعنی شماره های ۱ تا ۳۰-  و ماهنامه «راه» را که ادامه سوره جلیلی است و در حال حاضر منتشر می شود توصیه می کنم.)

۴- «سینما و افق های آینده؛ جست و جویی در آرا و افکار سیدمرتضی آوینی»: این کتاب کم حجم را حسین معززی نیا نوشته و همین امسال (۱۳۸۸) توسط مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، منتشر شده است. هرچند این نقد را به معززی نیا دارم که سعی می کند دوز روشنفکری آوینی را بیشتر از آنچه در واقع بوده است نشان دهد، اما این کتاب برای ورود به اندیشه های سینمایی آوینی و مطالعه سه جلد کتاب «آینه جادو»ی او، کتاب بدی نیست.

۵- «مرتضی آیینه زندگی ام بود». این کتاب را نشر کمان در قطع پالتویی (کمی بزرگتر از قطع جیبی)  منتشر کرده است و حجم زیادی ندارد. معرفی شهید آوینی از زبان همسر ایشان است. کتاب بدی نیست.

به نظر من بهتر است بعد از خواندن و دیدن موارد فوق، شروع به مطالعه نوشته ها و کتابهای آوینی کنید. مطاله چهار مورد اول و به خصوص، ‌سه مورد اول، ضرورت بیشتری دارد.

ب) در مورد شهدا و جنگ:

انتشارات روایت فتح، مجموعه کتابهایی منتشر کرده است با عنوان «نیمه پنهان ماه». کتابها در قطع پالتویی و تقریبا کم برگ هستند. یعنی تقریبا می شود در یک نشست آنها را خواند. این کتابها، معرفی برخی از سرداران شهید از زبان همسران آنها هستند. چند جلد از این کتابها واقعا خواندنی هستند و به نظر من هرکس آنها را نخوانده باشد، نیمی از عمرش در فنا است. کتابهای:

۱- شهید چمران
۲- شهید همت
۳- شهید حمید باکری

(از این سری، کتابهای شهید دقایقی، مهدی باکری، عبادیان و ناصر کاظمی هم خوب هستند.)

۴- همین ناشر، کتابهایی در مورد شهدایی که جانباز شیمیایی بوده اند منتشر کرده است به نام «اینک شوکران». این کتابها هم مثل مجموعه نیمه پنهان، معرفی شهدا از زبان همسران آنها هستند و قطع پالتویی دارند. جلد اول این مجموعه که در مورد شهید «منوچهر مُدِق» است، کتابی است فوق العاده دلنشین. پس از مطالعه این کتاب تا هفته ها حالت روحی خوش و عجیبی داشتم. خودتان را به هیچ وجه از مطالعه آن محروم نکنید.

۵- حماسه یاسین: این کتاب،‌ خاطرات سیدمحمد انجوی نژاد یکی از رزمندگان گردان یاسین از عملیات کربلای ۴ است. خواندنی است. ای کاش می شد کسی پیدا شود و بتواند بدون اینکه کتاب را خراب کند، آن را به فیلم تبدیل کند.

۶- «نه آبی، نه خاکی»، نوشته علی موذنی، انتشارات سوره مهر: این کتاب هرچند رمان است، اما به نظرم در بازسازی واقعیت یکی از عملیات های جنگ و روحیات رزمندگان بسیار موفق بوده است. کتاب دلنشینی است. سالها پیش این کتاب را در حرم امام رضا خواندم و یادم هست که حال خوبی از خواندن آن داشتم.

۷- «دا»، انتشارات سوره مهر: این کتاب، خاطرات «سیده زهرا حسینی» از روزهای مقاومت ۳۵ روزه خرمشهر و روزها و سالهای پس از آن است. کتابِ مفصلی است که در نگاه اول ممکن است به نظر بیاید خواندنش خیلی حوصله می خواهد، اما به جهت آشنایی با حال و هوای عجیب جوانان آرمانگرای اواخر دهه ۱۳۵۰ و دهه ۱۳۶۰ و حضور دختران و زنان در مقاومت خرمشهر بسیار جالب است. احتمالا می دانید که این کتاب در نیمه سال ۱۳۸۷ منتشر شده و از آن زمان تا به حال به چاپ صدم رسیده است که رکوردی بی سابقه است. البته تیراژ یک کتاب، ملاک قطعی خوبی یا بدی آن نیست اما حتما ملاک جذابیت و خوش خوان بودن آن است.

۸- دفتر آبی: این کتاب مجموعه اشعار مرحوم ابوالفضل سپهر، شاعر جوان دفاع مقدس است. شعرهای سپهر برای بزرگسالان سروده شده اند، اما در قالب اشعار کودکان (مثل اتل متل و…) هستند، بنابراین بسیار تاثیرگذارند. من این سعادت را داشتم که بیشتر اشعار او را در مجالس شعرخوانی اش از زبان خودش بشنوم. شعرهایش را از عمق جان می خواند و لاجرم بر دل می نشستند. تقریبا تمام شنوندگان، شدیدا به گریه می افتادند. شنیدن این اشعار از زبان خود سپهر و در حضور خود او لطفی دارد که شاید دیدن و شنیدن سی دی شعرخوانی او آن لطف را نداشته باشد. همینطور دیدن و شنیدن شعرخوانی او از روی سی دی لطفی دارد که در خواندن شعرهایش از روی کتاب و مجله وجود ندارد. بنابراین اگر می توانید در کنار کتاب او، سی دی های شعرخوانی اش را هم حتما پیدا کنید و ببینید.

۹- مستند «سردار خیبر»: این مستند چند قسمتی حدود ۱۲، ۱۳ سال پیش در مورد شهید محمدابراهیم همت تهیه شده و کاری از گروه روایت فتح است. تا چند سال پیش که در جریان بودم، سی دی این مجموعه در بازارموجود بود و به احتمال زیاد هنوز هم موجود باشد. (در این مستند، همسر شهید همت محوریت زیادی دارد. من موضعگیریهای سیاسی اخیر همسر شهید همت را اصلا نمی پسندم ولی این موضعگیریهای جدید، ربطی به عالی بودن این فیلم و کمکی که به شناخت شهید همت می کند ندارد.)

شک نداشته باشید همه کتابها و فیلمهایی که معرفی کردم ارزش مطالعه و وقت گذاشتن دارند. اگر احتمالا ظرف چند روز آینده موارد دیگری به یادم آمدند، نام آنها را همینجا اضافه می کنم. ضمنا هرکدام از کتابها و فیلمها را که پیدا نکردید و یا تمایل نداشتید که آنها را بخرید، شاید بشود به نحوی آنها را به شما رساند، بدون اینکه هویت شما که می خواهید مخفی بماند، برای من معلوم شود. ان شاءالله اگر کمک دیگری هم از دست من بربیاید دریغ نخواهم کرد. امیدوارم مسافر آرمانشهر باشیم و بمانیم.